Tuyết sơn phi hồng, tên khoa học là Leucophyllum frutescens, vì loài hoa này là loài hoa bản địa của tiểu bang Texas nên bạn ấy còn có cái tên khác là Texas Barometer Bush, hoặc Texas Sage (xô thơm Texas, lá bạc Texas). Loài này được (Berland.) I.M. Johnst. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1924 (The Plant List, 2010), thuộc họ Mõm chó (Scrophulariaceae)
Đây là một loài cây khá thú vị đối với khí hậu Việt Nam, nhất là vào mùa hè nắng nóng, rất ít loài hoa có thể chịu đựng được nắng nóng với cường độ lớn. Nhưng Tuyết sơn phi hồng lại có được tố chất đó, có thể chịu được nắng, nhiệt độ cao và thích nghi cực tốt.
Tuyết sơn phi hồng là một loài cây thân bụi thấp, thường cao khoảng 1m-2.5m, tán rộng, lá có màu xanh bạc do được phủ một lớp lông mềm và mịn. Nhờ cấu tạo lá như vậy nên cây có thể chịu nắng và hạn tốt (nghe nói có thể chịu được khí hậu vùng sa mạc và những vùng đồi núi khô cằn, mình nói “nghe nói” là bởi vì chưa được trải nghiệm ở những khu vực như thế!). Hoa Tuyết sơn phi hồng có hình chuông, 5 cánh, mềm và có lông mịn, màu từ hồng đến tím sen, màu sắc cũng tùy vào thời tiết và khí hậu, điều kiện sinh trưởng của cây mà đậm hoặc nhạt khác nhau.
Thuở ban sơ khi mình mới biết đến Tuyết sơn phi hồng, mình cứ lo sợ rằng bạn ấy khó tính khó chiều, nhưng khi thực sự bắt tay vào trồng rồi thì thấy rằng loài hoa này vô cùng vô cùng dễ tính, đến mức đem lại rất nhiều điều ngạc nhiên cho mình. Và điều lưu ý duy nhất cần thiết đối với bạn ấy là nắng, nắng càng nhiều thì cây càng nhiều hoa. Ở trong điều kiện không có (ít) nắng thì dĩ nhiên là cây cũng phát triển tốt, nhưng khả năng ra hoa rất là kém. Ở điều kiện nắng sáng đạt 4-10h mỗi ngày, cây chắc chắn sẽ cho hoa. Hoa nhiều hay ít sẽ tùy thuộc vào cường độ nắng và chế độ dinh dưỡng của cây.
Mình sẽ kể cho các bạn một câu chuyện về loài hoa này, chỉ là dành cho những bạn chưa biết tới nó mà thôi. Bởi thực sự là, cái thời mà mình còn chưa trở thành một người trồng hoa thì mình đã biết đến loài hoa ấy, xinh đẹp đáng yêu từ lá đến hoa. Có điều, vì xinh đẹp đáng yêu như thế, nên mình lại hiểu lầm rằng bạn ấy khó tính khó chiều, nhất là khi đọc được rằng bạn ấy là loài hoa bản địa của bang Texas, một khu vực có khí hậu chưa thế gọi là tương đồng với Việt Nam.
Tuy nhiên, sau khi làm quen với nhiều loại hoa khác thì mình quay lại với loài hoa xinh đẹp này để “thử sức”, và điều bất ngờ đã đến. Tuyết sơn phi hồng không chỉ dễ tính đến mức ngạc nhiên (chịu nắng nóng tốt, chịu hạn tốt) mà còn đem lại nhiều bất ngờ cho người trồng là mình nữa. Nếu như có ai thích trồng cây giống mình thì đều biết rằng, mùa hè Việt Nam (nhất là miền Bắc và Bắc Trung Bộ) là một thử thách vô cùng khó khăn của các loài cây ngoại nhập, vì thời tiết quá nóng và nắng, lúc nắng nóng thì khô đến cháy bỏng, mà lúc mưa thì thối đất thối cát ngập đất ngập trời. Có những loài có thể chịu được khô nóng thì lại không chịu được ẩm, và dĩ nhiên là không thể thích nghi với khí hậu khắc nghiệt này. Và điều ngạc nhiên mình muốn nói đến ở đây chính là, Tuyết sơn phi hồng có thể chịu đựng được khí hậu khủng khiếp ấy và nở rất nhiều hoa ở tại vườn nhà mình, nở hết lứa này đến lứa khác, đem lại rất nhiều bất ngờ cho mình.
- Hoa Rum – Loài hoa thủy vu mang nét đẹp sang trọng, độc đáo
- Hoa son môi – Loài hoa mang sắc đỏ may mắn rất dễ nhân giống
Các bạn hãy tưởng tượng, chỉ vừa mới hôm nào thôi cây hoa Tuyết sơn phi hồng hoa mới nở rồi tàn, thì một thời gian rất ngắn sau đó, lại thấy những cái nụ xinh xinh như chuông hồng hồng thông báo sự có mặt của mình. Cảm giác phấn khích và ngạc nhiên chính là như thế.
Lại thêm một lần nữa mình nhấn mạnh đến sự dễ tính của Tuyết sơn phi hồng khi kể câu chuyện của mình. Mình thích trồng rất nhiều loài hoa vào mùa đông miền Bắc, nhưng mùa xuân hè là cả một thời gian dài buồn bã với mình, vì rất nhiều loài hoa bị chết vào thời gian đó, cây thì chết do mùa xuân ẩm ướt, cây thì chết do mùa hè nóng nực, cây thì bị chết trong những cơn mưa ngâu kéo dài của tháng bảy… Tuyết sơn phi hồng thì không chết, dù cho có những buổi mình lỡ quên không tưới cây khiến lá bị khô héo, thì sau khi được chăm sóc tử tế lại xanh tươi trở lại và lại liên tục đơm hoa. Mình đã từng có một câu tự nói về mình với các “đồng nghiện”, đó là: “Khi cây có thể nở hoa và phát triển tại nhà mình thì bất cứ ai cũng có thể trồng được nó, bởi mình là người cực kỳ lười biếng và bất cẩn, cây có thể bị bỏ quên bất cứ lúc nào”. Nếu ở trong điều kiện bị ngược đãi như thế cây vẫn có thể sinh trưởng và nở hoa xinh đẹp, thì lý do gì các bạn lại không trồng được?
Và mình có thể đưa ra một kết luận cực kỳ đảm bảo chính là: Tuyết sơn phi hồng cực kỳ cực kỳ dễ trồng, dễ chăm sóc. Tuy nhiên, dù là loài hoa dễ trồng đến đâu cũng cần có những lưu ý nho nhỏ dành cho nó. Giống như chúng ta mỗi người có một nhu cầu, có một sở thích, thì những loài cây và hoa cũng thế, đều có những đòi hỏi riêng cho cuộc sống của mình. Chúng ta đến với phần hai của bài viết này: Cách trồng và chăm sóc Tuyết sơn phi hồng nhé!
Cách trồng và chăm sóc Tuyết Sơn Phi Hồng
Chúng ta có thể ghi nhớ những lưu ý sau đây để có thể chăm sóc được một cây hoa tuyết sơn phi hồng xinh đẹp:
Đất trồng:
Vì tuyết sơn phi hồng ưa hạn nên chắc chắn là không ưa ẩm rồi. Vì thế, khi trồng cây trong chậu chúng ta nên chọn loại đất tơi xốp, dễ thoát nước. Chậu trồng cũng cần có đục lỗ để nước thoát nhanh trong những thời điểm trời mưa liên tục. Nếu trồng trực tiếp ngoài đất thì chúng ta nên chọn trồng ở những nơi cao, dễ thoát nước, không bị đọng nước trong những ngày mưa nhiều.
Điều kiện dinh dưỡng:
Như ở trên đã nói, nhu cầu dinh dưỡng của tuyết sơn phi hồng không cao, nên chúng ta không cần bón phân quá nhiều. Nếu trồng trực tiếp trên đất thì ngoài việc bón lót trước khi trồng cây, chúng ta gần như không cần bón gì thêm trong suốt thời gian trồng. Chỉ cần tưới nước đủ và mỗi năm bón phân hữu cơ một lần để đảm bảo cây phát triển mạnh. Nếu trồng trong chậu thì chúng ta nên chọn trồng chậu to một chút, vì đây là loài cây có bộ rễ phát triển rất nhanh nên chúng ta trồng có đường kính tối thiểu là to bằng 2/3 tán cây. Nếu không muốn thay chậu thường xuyên thì khi bắt đầu trồng cây, hãy chọn trồng vào chậu có đường kính ngang với tán cây để cây có thể phát triển lâu dài trong đó.
Điều kiện ánh sáng:
Như mình đã nói ở trên, điều quan trọng nhất đối với tuyết sơn phi hồng là nắng và ánh sáng trực tiếp. Bản thân cấu tạo của lá cây đã giúp cho cây có khả năng chịu hạn và chịu nắng nóng rất cao rồi. Thế nên, hãy trồng cây chỗ thật nhiều nắng, và hãy luôn nhớ rằng, đối với tuyết sơn phi hồng thì nắng quan trọng nhất, nước là thứ hai, thoát nước tốt là điều quan trọng tiếp theo.
Khi được trồng trên đất vườn, Tuyết sơn phi hồng cũng có thể phát triển và cho hoa xinh đẹp không kém gì khi bạn ấy ở khu vực bản địa của mình, hoa rất sai và tán rất tròn đẹp. (ảnh hoa nhà cô Lê Kim Loan, tại Hà Nội)
Không còn điều gì đặc biệt nữa, vì chăm sóc Tuyết sơn phi hồng cực kỳ dễ rồi các bạn ạ. Tuy vậy, chúng ta cũng nên dành một chút thời gian nữa đế tìm hiểu thêm một chút nữa về Tuyết sơn phi hồng nhé
Tuyết Sơn Phi Hồng và những điều cần biết
Một số thông tin và kiến thức về Tuyết sơn phi hồng có thể bạn đã biết hoặc chưa biết
- Mình đọc được trên Wikipedia (Từ điển bách khoa toàn thư mở), trong đó có viết Tuyết sơn phi hồng còn có tên khác là Ngọc phù dung, nhưng khi tra lại thì thông tin đó có vẻ rất sai lầm. Vì ngọc phù dung có tên khác là cúc mốc, ngải phù dung, nguyệt bạch, có tên khoa học là Crossostephium chinens, một loài thuộc họ cúc Aster (Asteraceae) có tác dụng rất lớn trong y học. Chính vì thế, cũng ở trên trang Wikipedia có thông tin là tuyết sơn phi hồng (tức ngọc phù dung theo như bài viết) có tác dụng làm trà và thuốc chữa khá nhiều bệnh. Điều này rất không đúng vì theo như mình biết thì tuyết sơn phi hồng là một loài mà theo khoa học thì chưa có chứng minh là có thể ăn hay làm thuốc.
- Trái ngược với thông tin ở Wikipedia tiếng Việt như mình nói trên về Tuyết sơn phi hồng, mình đã tìm hiểu trên một số trang nước ngoài và nhận được những thông tin khá đáng tin như sau:
– Theo trang https://www.nparks.gov.sg/ thì tuyết sơn phi hồng không nên được sử dụng để làm thuốc và chưa từng có lời khuyên nào có chứng minh khoa học về việc sử dụng bất kỳ một bộ phận nào của tuyết sơn phi hồng để làm thuốc cả (nguyên văn như sau: It is not a substitute for medical advice or treatment and NParks does not purport to provide any medical advice. Readers should always consult his/her physician before using or consuming a plant for medicinal purposes.)
– Theo trang https://tjsgardendotcom1.wordpress.com/, dù chỉ là một trang cá nhân nhưng bài viết mình thấy cũng rất thuyết phục. Trong đó có nói: ở môi trường tự nhiên, Texas Sage (tức là tuyết sơn phi hồng), hươu nai và các loài động vật ăn cỏ hầu như không ăn cây này, trừ phi trên những thảo nguyên không còn các loại cây khác để ăn, có nghĩa là loài cây này là lựa chọn cuối cùng của bọn chúng. Còn những loại động vật ăn cỏ nhỏ khác như thỏ thì không bao giờ động tới loài cây này luôn. Chính vì thế, chúng ta không nên dùng tuyết sơn phi hồng với mục đích làm thuốc hay ăn uống nhé!